B u sayfada toplumsal fayda üreten, fırsat eşitliği için projeler geliştiren, sivil toplum örgütleri ve onların destekçilerine, daha iyi bir yaşam ve sürdürülebilir bir çevre için hayata geçen projelere yer veriyorum. Sosyal girişimciler, gönüllüler, uzmanlarla konuşuyorum. Birçok alanda sivil toplum ve şirketler projeler üretiyor. )aydalı ve iyi işlerin yayılması için bu örneklerin anlatılmasına ve yayılmasına çok ihtiyacımız var. Türkiye’nin de yıllardır çözmediği çok sorunu var, eğitim gibi, toplumsal cinsiyet eşitliği gibi… Türkiye’de de artık yaşlı nüfus artıyor. Yaşlılarla ilgili sorunlar da büyüyor. Bunun başında da sağlıklı yaşlanma ve yaşlılıkta da sosyal hayatın bir parçası olabilme gibi birçok konu var. 9e ne yazık ki Türkiye’de yaşlı nüfusa yönelik çok az proje hayata geçiyor. Toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda uzman, yıllardır kadın hakları savunuculuğu yapan Selma Acuner’in kurduğu patiska.com platformunun çalışmalarını takip ederken, konuyu buraya da taşımaya karar verdim. Yaşlı nüfusun artışı, dünya genelinde birçok ülkenin karşı karşıya olduğu önemli bir demografik trend. Doğurganlık oranları düşüyor, sağlık hizmetleri iyileşiyor ve yaşam beklentisi uzuyor. Birçok ülke önlemlerini alıyor, sosyal politikalar geliştiriyor. Profesyonel anlamda yaşlı bakım hizmetleri artık çok ciddi bir iş kolu. Biraz verilere bakarsak, dünya genelinde 65 yaş ve üzeri nüfusun oranı artıyor. 2020’de dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 9’u 65 yaş ve üzerindeydi, bu oranın 2050’de yüzde 16’ya çıkması bekleniyor. Yalnızca Amerika ve Avrupa’da değil Asya’da da yaşlı nüfus hızla artıyor. -aponya, Almanya ve İtalya gibi ülkelerde yaşlı nüfus oranı yüzde 20’nin üzerinde. Yaşlı nüfusun artışı, emeklilik sistemlerini yeniden masaya yatırmayı gerektiriyor. “65 yaşında çalışılır mı"” denilirdi eskiden, artık 65 yaş orta yaş gibi algılanıyor sağlıklı bireylerde. Birçok ülkede emeklilik yaşı ve sağlık hizmetleri maliyetleri politikacıların ana gündem maddelerinden oldu. Yaşlı nüfusun artması, kronik hastalıkların ve sağlık hizmetleri ihtiyacının artmasına da neden oluyor. 6aÙlık personeli J¶§¼ yaşanıyor Bu da sağlık sektöründe daha fazla personel ihtiyacını ve daha fazla sağlık harcaması yapılmasını gerektiriyor. İşte o yüzden de son dönemde başta Almanya olmak üzere birçok ülkeye farklı ülkelerden hemşire ve fizyoterapist göçü yaşanıyor. Yaşlı nüfusun artışıyla birlikte, bakıma ihtiyaç duyan yaşlıların sayısında da artış var. Bakımevi, huzurevi sayısı artıyor, ev hizmetleri gelişiyor. 9e en önemlisi yaşlılar daha doğrusu “yaş alanlar” toplumdan soyutlanmak istemiyor, sosyal katılımcı olmayı istiyor. Japonya’da yaşlılar esnek §alışıyor Peki en çok yaşlı nüfusa sahip ülkeler neler yapıyor" En çok yaşlı nüfusa sahip -aponya’da yaşlı bakımı için zorunlu bir uzun vadeli bakım sigortası sistemi geliştirmiş. Bu sistem, 40 yaş ve üzerindeki herkesin prim ödemesini ve yaşlıların bakım ihtiyaçlarını karşılamayı amaçlıyor. Kurum içi de evde bakım hizmetleri de bu kapsam içinde. -aponya, yaşlıların işgücü piyasasında daha uzun süre kalmasını teşvik etmek için de emeklilik yaşını yükseltmiş ve yaşlı çalışanlar için esnek çalışma koşulları sağlıyor. -aponya’da özellikle Tokyo’da yaşlılarla ilgili çok sayıda etkinlik ve sosyal olanaklar dikkat çekiyor. Gelire deÙil ihtiyaFa J¶re hi]met Bir diğer örnek İsveç. İsveç de yaşlılar için kapsamlı ve evrensel bir bakım sistemi uyguluyor. Yaşlının gelir durumuna göre değil ihtiyacına göre hizmet sunuluyor. Evde bakım hizmetlerinden huzurevlerine kadar geniş bir yelpazede bakım seçenekleri var. Ayrıca İsveç’te aktif yaşlanma politikaları, yaşlıların sosyal ve ekonomik hayatta yer almalarını teşvik ediyor. %akana destek Yeriyor +ızla yaşlanan Almanya’da da, yaşlı bakımını finanse etmek için zorunlu bir uzun vadeli bakım sigortası sistemi var. Bu sistem, yaşlıların evde veya huzurevlerinde bakım almasını sağlarken bakıcılar için de mali destek veriyor. Bakan kişiler de destek alıyor. )inlandiya’da diMital yaşlı proJramları Yar )inlandiya, en özel örneklerden biri. Yaşlıların bağımsız olarak yaşayabilmeleri ve toplumda aktif olarak yer alabilmeleri için yaşlı dostu çevreler yaratmaya odaklandılar. Kamu alanlarının ve konutların yaşlıların ihtiyaçlarına uygun olarak tasarlanması sağlanıyor )inlandiya’da. Yaşlıların dijital teknolojilere erişimini artırmak ve dijital becerilerini geliştirmek için çeşitli eğitim programları sunuluyor. <aşlı istihdamı Yar Singapur, yaşlıların evde bağımsız olarak yaşamalarını destekleyen birçok program geliştirmiş. Bu programlar arasında evde bakım hizmetleri, yaşlılara yönelik sağlık kontrolleri ve sosyal destek programları yer alıyor. Singapur, yaşlıların istihdam edilmesini teşvik eden politikalar geliştirmiş. İşverenlere yaşlı çalışanları işe almaları veya istihdamda tutmaları için mali teşvikler sunuluyor. Ayrıca, yaşlılara yönelik beceri geliştirme ve yeniden eğitim programları da var. %aÙımsı] yaşama politikası uyJuluyor Kanada, yaşlıların kendi evlerinde veya topluluklarında bağımsız olarak yaşamalarını desteklemek için toplum temelli bakım hizmetleri sunuyor. Evde bakım, ulaşım hizmetleri ve yemek dağıtım programları gibi hizmetler yaşlıların günlük yaşamlarını kolaylaştırıyor. Türkiye de bu kervana girmiş ülkelerden biri artık. Yaşlanıyoruz. Yazıda son TÜİK verilerini de paylaştım. 9e Türkiye’nin de yaşlılarla ilgili farklı bir bakışa, sosyal haklara ve projelere çok ihtiyacı var. ï C M Y CM MY CY CMY K elif@gazeteoksije n c. om Elif Ergu Yaş alanlara yönelik yeni politikalara ve hizmetlere ihtiyaç var. Yaşlı oranı birçok ülkede hızla artıyor. Japonya, Finlandiya, Almanya, Singapur, Kanada, İsveç gibi ülkeler sosyal politikalar üretiyor T ürkiye’nin her yerinde ürünleri satılan PepsiCo, Arkas +olding’in şirketlerinden Arkas Rail ile bir işbirliği yaparak sürdürülebilirlik alanında bir adım attı. PepsiCo Türkiye, nakliye ve lojistik ekiplerinin geliştirdiği projeyle Mersin’in Akdeniz ilçesindeki fabrikasından Kocaeli’nin Kartepe ilçesindeki Suadiye fabrikasına elektrikli tren ile gıda sevkiyatı yaparak bir yeniliğe imza attı. Böylece Türkiye’de ilk defa elektrikli tren ile hızlı tüketim sektöründe gıda taşımacılığı gerçekleştirilmiş oldu. Elektrikli tren ile yapılan bu taşıma, karayolu ile yapılan taşıma işlemine göre karbon salımını yüzde 83 oranında düşürüyor. PepsiCo Türkiye Genel Müdürü Evrim Şen bu işbirliğini anlatırken, “Yenilenebilir ve temiz enerji kaynaklarına dayalı yatırımlarımıza devam ediyoruz. Karbon salımlarını azaltmak için elektrikli araç filolarımızı büyütmeye devam ederken uzun mesafeli karayolu taşımacılığının yarattığı yüksek karbon salımlarının önüne geçmek için artık elektrikli trenlerle gıda taşıması yapmaya başladık. Bu uygulama Türkiye’de bir ilk... Yiyecek ürünlerimizi elektrikli tren ile taşıyarak, taşımacılık kaynaklı karbon salımını çok ciddi bir şekilde azaltacağız. Karayolu taşımacılığına göre karbon salımını yüzde 83 azaltan bu projede emeği geçen tüm çalışma arkadaşlarıma teşekkür ederim” dedi. Projede PepsiCo ile iş birliği yapan Arkas Rail’ın Genel Müdürü +amit Gökmen de, “Arkas Rail olarak Avrupa Yeşil Mutabakatı” ile uyumlu sürdürülebilir ulaşım çözümlerine odaklandıklarını söylerken, “Karbon ayak izini azaltmak, sürdürebilir lojistiğe katkıda bulunmak amacıyla demiryolu hizmetlerini genişletiyor ve optimize ediyoruz. Arkas Rail olarak 2025 yılı nisan ayında teslim alacağımız 5 adet elektrikli dual lokomotiflerimizle de paydaşlarımıza daha geniş operasyonel çözümler üreteceğiz” dedi. ï Yaşlıların hayatını kolaylaştıracak projelere ihtiyaç var 'LğHr đlkHlHrGH GuruP QH" 7đrkL\H GH Kızla \aąlaQı\Rr ï Japonya, dünya genelinde en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ülkelerden biri. Ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 28’i 65 yaş ve üzerinde. -aponya’da doğurganlık oranı çok düşük. Yaşlılara yönelik sağlık ve sosyal güvenlik harcamaları büyük bir mali yük oluşturuyor -aponya’da. ï İtalya’da 65 yaş ve üzeri nüfus, toplam nüfusun yaklaşık yüzde 23’ünü oluşturuyor. İtalya’nın doğurganlık oranı da Avrupa’nın en düşükleri arasında. ï Almanya, Avrupa’nın en yaşlı nüfusuna sahip ülkelerinden biri ve nüfusun yüzde 22’si 65 yaş ve üzerinde. ï İspanya’nın yaşlı nüfus oranı yüzde 20’nin üzerinde. ï Güney Kore, yaşlı nüfus oranının hızla arttığı Asya ülkelerinden biridir ve nüfusun yaklaşık yüzde 16’sı 65 yaş ve üzerinde. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, 2023 yılı itibarıyla Türkiye’de 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam nüfusa oranı yaklaşık yüzde 10,3. 2023 yılı itibarıyla Türkiye’de 65 yaş ve üzeri nüfus yaklaşık 8,5 milyon. 2023’te doğumda beklenen yaşam süresi kadınlar için 81 yıl, erkekler için ise 76 yıl olarak tahmin ediliyor TÜİK projeksiyonlarına göre, Türkiye’nin yaşlı nüfus oranının 2030’da yüzde 12,9’a, 2050’de ise yüzde 21’e çıkması bekleniyor. Türkiye’de yaşlı nüfus oranı Ege ve Marmara bölgelerinde yüksekken, Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde daha düşük.